روند سبز: ازبیکستان به درخواست طالبان برای تحویل‌دهی چرخ‌بال‌ها پاسخ رد داد
روند سبز افغانستان به رهبری امرالله صالح گفته که هیأت ازبیکستانی که به تازگی به ریاست رییس اداره استخبارات این کشور به کابل سفر کرده و با مقام‌های طالبان دیدار داشته، به درخواست طالبان مبنی بر تحویل‌دهی چرخبال‌های افغانستان به این گروه پاسخ رد داده است.
در یادداشت روند سبز در صفحه اکس این سازمان آمده است:«هیأت جمهوری ازبکستان در پاسخ به درخواست طالبان، آب سردی بر آن‌ها ریخت و اعلام کرد که تاشکند حاضر نیست هلیکوپترهای دوره جمهوریت را به شما تحویل دهد، زیرا شما مشروعیت واقعی ندارید.»
در این یادداشت گفته شده که «بحث‌های هیأت ازبکستان بیشتر بر مسائل مواد مخدر، تروریزم و تهدیدات ناشی از جرایم فرامرزی متمرکز بود.»
روند سبز در این یادداشت افزوده است:« از ازبیکستان به خاطر عدم تحویل هلیکوپترهای مردم افغانستان به گروه ضد ملی و شدیدا متعصب و عشیره‌یی طالبان قدردانی می نماییم.»
روند سبز به رهبری امرالله صالح معاون پیشین رییس جمهوری افغانستان، از جریان‌های مخالف طالبان است و هر از گاهی گزارش‌های مبتنی بر نقل قول منابع اطلاعاتی از تحولات جاری پشت پرده در رژیم طالبان منتشر می‌کند.
گفتنی است که یک روز پیش رییس اداره استخبارات ازبیکستان از سفر به کابل و دیدار با وزیران دفاع و داخله طالبان و رییس اداره استخبارات این گروه خبر داد. او در صفحه اکس خود نوشت که طالبان داعش را نابود کرده است.
منابع آگاه امنیتی می‌گویند که سفر هیأت استخباراتی ازبیکستان به کابل پس از آن صورت گرفته که نیروهای اطلاعاتی ازبیکستان از شناسایی و بازداشت یک گروه از افراد داعش در این کشور خبر دادند. به گفته منابع اطلاعاتی، سفر هیأت ازبیکستانی به کابل در چارچوب طرح نگرانی‌های امنیتی ازبیکستان از فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان قابل تحلیل است.
ازبیکستان عمدتاً از فعالیت تحریک اسلامی ازبیکستان در افغانستان نگران است. منابع می‌گویند که تحریک اسلامی ازبیکستان برای مدتی به سوریه متمرکز شده بود اما پس از سقوط رژیم بشار اسد، اعضای این گروه دوباره به مناطق شمالی افغانستان برگشته‌اند. امری که موجب تشدید نگرانی‌های ازبیکستان شده است.
با این حال، طالبان و مقام‌های ازبیکستان در اعلامیه‌های رسمی، هدف دید و وادیدهای دوطرفه را مسایل اقتصادی و سیاسی عنوان می‌کنند و از نگرانی‌های امنیتی سخنی به میان نمی‌آورند.
گراندی در تهران، بر لزوم برگشت تدریجی، داوطلبانه و انسانی مهاجران تاکید کرد
رسانه‌های ایران گزارش داده‌اند که فیلیپو گراندی، کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، در چارچوب رسیدگی به چالش‌های فزاینده مهاجرت در منطقه، به ایران سفر کرده و با مقامات ارشد این کشور دیدار و گفتوگو کرده است.
آقای گراندی پیش از سفر به ایران، به افغانستان سفر کرد و وضعیت مهاجران برگشت کننده از ایران و پاکستان را مورد ارزیابی قرار داد.
پایگاه خبری-تحلیلی ایراف گزارش داده که سفر کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به ایران با هدف بررسی وضعیت مهاجران افغانستان به‌ویژه در پی موج اخراج‌های اخیر، ایجاد گفت‌وگوهای سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل برای یافتن راه‌حل‌های مشترک و جلب منابع مالی و کمک‌های بشردوستانه از سوی نهادهای بین‌المللی برای حمایت از مهاجران بازگشتی صورت گرفت.
براساس گزارش رسانه‌های ایران، این مقام سازمان ملل در سفر به ایران، با عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، اسکندر مومنی، وزیر امور داخله ایران، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش و دیگر مسئولان بلندپایه، درباره وضعیت مهاجران افغانستان، خدمات ارائه‌شده از سوی دولت ایران، و راهکارهای منطقه‌ای برای مواجهه با موج بازگشت‌کنندگان رایزنی کرده است. وی در این سفر ضمن ابراز نگرانی نسبت به اخراج‌های اجباری، بر لزوم بازگشت تدریجی، داوطلبانه و انسانی مهاجران تأکید کرده است.
جزییات بیشتری در مورد نتایج گفت‌وگوهای مقام‌های ایرانی با این مقام سازمان ملل منتشر نشده اما گفته شده که در دیدار او با وزیر امور خارجه ایران که روز سه‌شنبه ۳۱ سرطان/تیر، در تهران انجام شده، مهمترین محور گفتوگو «تداوم روند بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغانستان» به کشورشان بوده است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران ابراز امیدواری کرده بود که فیلیپو گراندی با حضور در دو سوی مرز، زمینه‌ساز شکل‌گیری «نگاه واقع‌بینانه» به روند بازگشت مهاجران شود. او همچنین خواستار حمایت جامعه جهانی از ایران در مدیریت این روند شده بود.
بربنیاد گزارش‌ها، در دیدار اسکندر مومنی، وزیر امور داخله ایران با گراندی، موضوعاتی از جمله درخواست ایران برای برگزاری نشستی سه‌جانبه با حضور ایران، طالبان و نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، افزایش کمک‌های مالی سازمان‌های بین‌المللی، ساماندهی اتباع افغانستان و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر از جمله مباحثی بود که در مورد آن گفتگو شده‌است.
وزیر آموزش و پرورش ایران در دیدار با فیلیپو گراندی، از رویکرد سازمان ملل در حمایت از آموزش مهاجران انتقاد کرده و گفته که در دو سال اخیر کمک سازمان ملل به ایران برای مهاجران افغانستان، «کمتر از یک درصد» بوده است. او خواستار افزایش کمک‌های سازمان ملل در بخش آموزش شده است.
وزیر آموزش و پرورش ایران گفته که کشورش آمادگی دارد تا در راستای حمایت آموزشی، تمامی دانش آموزان افغانستانی را با استفاده از شبکه آموزش بومی و در چارچوب تفاهم نامه همکاری سه جانبه، آموزش داده و بر اساس اساسنامه مکاتب مجازی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، به آنان مدرک تحصیلی معتبر ارائه دهد.
رسانه‌های ایران، توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل؛ اذعان رسمی به نقش ایران در ارائه خدمات بهداشتی، آموزشی و اشتغال به مهاجران، علی‌رغم تحریم‌ها؛ و طرح نگرانی‌ها درباره اخراج‌های اجباری و تأکید بر بازگشت تدریجی و انسانی مهاجران را از دست‌آوردهای سفر کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به تهران عنوان کرده‌اند.
توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل با هدف هماهنگی در بازگشت مهاجران و تأمین مالی پروژه‌های حمایتی از طریق بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی، یکی از نتایج مهم سفر کمیساریای عالی سازمان ملل به افغانستان و ایران خوانده شده است.
سفر مقام بلندپایه سازمان ملل در امور پناهندگان به افغانستان و ایران در حالی انجام شده که در یک ماه اخیر روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران تشدید شده و طبق گزارش‌ها، حدود یک میلیون نفر در این مدت از این کشور اخراج شده‌اند. اخراج کتله‌ای مهاجران از ایران با انتقادهای گسترده بین‌المللی همراه شده و نهادهای ناظر بین‌المللی گفته‌اند که این امر با توجه به مساعد نبودن زمینه برگشت مهاجران، فقر گسترده در افغانستان و تهدیدهایی که از جانب طالبان متوجه گروه‌هایی از برگشت کنندگان است، باعث شکل‌دهی یک فاجعه بی‌سابقه بشری شده است.
در سانحه هوایی در شرق روسیه ۴۹ نفر کشته شدند
رسانه‌های روسیه گزارش داده‌اند که تمام سرنشینان یک هواپیمایی مسافربری که صبح امروز در شرق این کشور سقوط کرد، جان باخته‌اند.
این هواپیما که به مقصد شهر «تنیدا» در شرق روسیه در پرواز بود، صبح امروز، پنج‌شنبه، ۲ اسد/مرداد، از صفحه رادار خارج و ناپدید شد.
خبرگزاری رویترز به نقل از فرماندار محلی گزارش داده بود که سرنشینان این هواپیما شامل ۴۳ مسافر، از جمله پنج کودک و شش خدمه بوده‌اند.
اما خبرگزاری تاس روسیه به نقل از نیروهای امداد گزارش داده که ۴۰ سرنشین شامل دو کودک و شش خدمه در این هواپیما حضور داشته‌اند.
بر اساس گزارش این رسانه، لاشه‌ی این هواپیما در یک کوه در ۱۶ کیلومتری شهر تنیدا پیدا شده است.
خبرگزاری تاس نوشته است که خطای خدمه هنگام فرود در دید کم، به‌عنوان علت احتمالی سقوط این هواپیما دانسته می‌شود.
این هواپیمای مسافربری از نوع «ای ان ۲۴» و متعلق به یک شرکت هواپیمایی مستقر در سایبریا موسوم به «آنگارا» بوده است.
پاسپورت افغانستان بار دیگر بی‌اعتبارترین پاسپورت جهان معرفی شد
نهاد «هلنی و شرکا» روز گذشته شاخص رده‌بندی پاسپورت‌های کشورهای جهان در سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد که نشان می‌دهد پاسپورت افغانستان کم‌اعتبارترین پاسپورت در جهان است.
در «شاخص پاسپورت هلنی» اعتبار پاسپورت‌های کشورها نظر به تعداد کشورهایی که دارندگان آن می‌توانند بدون ویزای قبلی سفر کنند ارزیابی می‌شود.
ارزیابی تازه نشان می‌دهد که پاسپورت سنگاپور در جایگاه نخست قرار گرفته و دارندگان این پاسپورت می‌توانند به ۱۹۳ کشور جهان بدون دریافت ویزای قبلی سفر کنند.
شرکت «هلنی و شرکا» این رده‌بندی سالانه را با استفاده از دادههای انجمن بین‌المللی ترانسپورت هوایی که بزرگ‌ترین بانک دادههای مسافرتی است، تهیه می‌کند.
در فهرست سال ۲۰۲۵ پاسپورت‌های کشورهای جاپان و کره جنوبی در رده دوم و پاسپورت‌های دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا و اسپانیا در جایگاه سوم قرار گرفته‌اند.
پاسپورت ایالات متحده آمریکا نسبت به سال گذشته سه رتبه سقوط کرده و در جایگاه دهم قرار گرفته است.
پاسپورت افغانستان در آخر فهرست، در رتبه ۹۹ قرار گرفته است و دارندگان این پاسپورت می‌توانند به ۲۵ کشور بدون ویزای قبلی سفر کنند.
کشورهای که دارندگان پاسپورت افغانستان می‌توانند بدون ویزا سفر کنند یا در هنگام رسیدن ویزا دریافت کنند، عمدتاَ کشورهای دورافتاده و کمتر شناخته شده هستند.
این کشورها شامل بنگلا‌دیش، بروندی، کامبوجیا، جیبوتی، گینه بیسائو، هائیتی، کنیا، مالدیف، موزمابیک، رواندا، سومالیا، سریلانکا و شماری از کشورهای دورافتاده جزیره‌ای می‌شوند.
کم‌اعتبارترین پاسپورت‌ها بعد از افغانستان به ترتیب پاسپورت کشورهای سوریه، عراق، یمن و سومالیا است.
سازمان ملل تایید کرد که مهاجران اخراج شده از ایران و پاکستان با شکنجه و تهدید امنیتی مواجه‌اند
با تشدید روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران، نگرانی‌ها در خصوص مواجه شدن آنان به تهدیدهای امنیتی و آزار و شکنجه توسط طالبان نیز افزایش یافت. دفتر سازمان ملل کابل این نگرانی‌ها را تایید کرده و گفته است مهاجران اخراج شده از ایران و پاکستان با «شکنجه، بدرفتاری، بازداشت‌های خودسرانه و تهدید امنیتی» توسط طالبان رو‌به‌رو هستند.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان-یوناما در گزارشی گفته که مهاجران برگشت کننده به افغانستان در معرض خطر انتقام‌جویی و سایر نقض‌های حقوق بشر توسط طالبان قرار دارند. در گزارش این نهاد به‌ویژه از زنان و دختران، افراد وابسته به دولت پیشین به شمول نظامیان، کارکنان رسانه‌ها و جامعه مدنی، به عنوان گروه‌هایی یاد شده که بیشتر در معرض تهدید قرار دارند.
یوناما گفته که گزارش خود را بر اساس مصاحبه با افرادی تهیه کرده که در سال گذشته میلادی به افغانستان برگشته‌اند.
در این گزارش به نقل از مصاحبه‌شوندگان آمده که از زمان بازگشت به دلیل ترس از انتقام، مجبور به پنهان شدن شده‌اند.
ولکر ترک، رییس حقوق بشر سازمان ملل، گفته است: «هیچ‌کس نباید به کشوری که در آن به دلیل هویت یا سابقه شخصی‌اش با خطر آزار و اذیت مواجه است، بازگردانده شود. در افغانستان، این موضوع برای زنان و دختران که تحت مجموعه‌ای از اقدامات قرار می‌گیرند که صرفاً به دلیل جنسیت‌شان آزار و اذیت محسوب می‌شود، حتی بیشتر مشهود است.»
در گزارش سازمان ملل از یک خبرنگار زن که به افغانستان برگشته چنین نقل شده است: «من می‌توانم به صراحت بگویم که من عملاً در حبس خانگی هستم.»
یک مقام دولت پیشین گفته است که پس از بازگشتش بازداشت و به شدت شکنجه شد. او توضیح داده که با چوب و کیبل به شدت لت‌وکوب شده و هم‌چنان با غرق مصنوعی و اعدام ساختگی مواجه شده که در نتیجه پایش شکسته است.
یوناما گفته که بازگرداندن افراد به کشوری که در آن در معرض آزار و اذیت، شکنجه یا سایر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، ناپدید شدن اجباری یا سایر آسیب‌های جبران‌ناپذیر هستند، نقض اصل عدم بازگرداندن اجباری و نقض جدی قوانین بین‌المللی است.
این نهاد از کشورها خواسته است که قبل از هرگونه بازگشت افراد به افغانستان، ارزیابی‌های فردی انجام دهند و از بازگرداندن افرادی که در معرض خطر واقعی نقض جدی حقوق بشر به افغانستان هستند، خودداری کنند. همچنین در این گزارش از کشورها خواسته شده که مسیرهای امن را برای مهاجران افغانستان در معرض خطر را افزایش دهند تا آن کشور را ترک کنند و بدون ترس از بازداشت به منظور اخراج، در سرزمین‌های خود باقی بمانند.
روزا اوتونبایوا، رییس یوناما، از طالبان خواسته که اقدامات بیشتری برای رسیدگی به مشکلات برگشت کنندگان انجام دهند و به تعهدات خود تحت قوانین بین‌المللی و مسئولیت‌های خود در قبال مردم افغانستان عمل کنند.
یک محتسب طالبان در رودخانه لغمان غرق گردید
منابع محلی در ولایت شرقی لغمان می‌گویند که یک محتسب طالبان در این ولایت در رودخانه لغمان غرق گردیده و جان باخته است.
به گفته منابع، این محتسب طالبان عبدالصمد نام داشته و باشنده اصلی شهرستان/ولسوالی «بادپش» این ولایت بوده است.
منابع می‌افزایند که این عضو طالبان ناوقت روز گذشته چهارشنبه، ۱ اسد/مرداد، هنگام آب‌بازی در«پل استحکام» از مربوطات شهرستان«قرغه‌ای» ولایت لغمان غرق گردیده است.
به اساس اطلاعات منابع، جسد این محتسب طالبان چندین ساعت ناپدید بود و سرانجام به کمک باشندگان محل از رودخانه بیرون گردیده و به شفاخانه منتقل شده است.
به گفته شاهدان عینی، عبدالصمد همراه دوستان و بستگان خود جهت آب‌بازی به رودخانه لغمان رفته بود.
یک افسر پیشین پولیس افغانستان باسقوط از ساختمانی در ایران جان باخت
منابع محلی در ولایت شمالی کاپیسا می‌گویند که یک افسر پیشین پولیس افغانستان در این ولایت، در جریان کار از یک ساختمان چندین طبقه‌ای در تهران سقوط کرده و جان باخته است.
به گفته منابع، این نظامی پیشین ناصر کماندو نام داشته و باشنده اصلی روستای«درنامه» شهرستان/ولسوالی«کوهبندهای» ولایت کاپیسا بوده است.
منابع می‌افزایند که آقای کماندو در زمان جمهوریت افسر ویژه قطعه ۹۹۹ وزارت داخله بوده که پس از فروپاشی جمهوریت به ایران پناهنده شده بود و در یکی از شرکت‌های ساختمانی در شهر تهران مصروف کارگری بود.
به اساس اطلاعات منبع، این رویداد هفته گذشته در شهر تهران پایتخت کشور ایران رخ داده است.
چند روز پیش نیز یک فرمانده ارتش پیشین بنام محمد شریف گلبهاری، در جریان کار در منطقه«لواسان» تهران با سقوط از ساختمانی جان باخته بود.
با سقوط جمهوریت، هزاران نظامی پیشین افغانستان از ترس انتقام‌جویی طالبان کشور را ترک کرده و به کشورهای منطقه و جهان به ویژ ایران و پاکستان پناهنده شدند.
فرمانده قطعه خاص طالبان در سرپل کشته شد
منابع محلی در ولایت شمالی سرپل گفته‌اند که فرمانده قطعه خاص طالبان در این ولایت در اثر انفجار ماین کشته شده است.
به گفته منابع، این فرمانده طالبان مولوی شیرمحمد نصرت نام داشته که سه‌شنبه شب، ۳۱سرطان/تیر، در روستای«کچن» از مربوطات شهرستان ولسوالی«کوهستانات» سرپل، در پی انفجار ماین جاسازی شده کشته شده است.
منابع می‌افزایند کخ در این رویداد چهار تن از محافظین او نیز زخمی گردیده‌اند.
تاکنون هیچ گروهی مسولیت کشتن این فرمانده طالبان را به عهده نگرفته و مقام‌های محلی طالبان هم در این باره اظهار نظری نکرده‌اند.
در گذشته مسولیت حمله بر افراد طالبان را در ولایت سرپل و سایر ولایت ها جبهات ضدطالبانی(جبهه مقاومت ملی و جبهه آزادی) به عهده گرفته‌اند.
رییس استخبارات ازبیکستان ادعا کرده که طالبان داعش را از بین برده‌اند
قربانوف باخودیر، رییس اداره استخبارات ازبیکستان در صفحه اکس خود از دیدار با ملا عبدالحق وثیق رییس اداره استخبارات طالبان در کابل خبر داده و گفته است که طالبان توانسته است گروه داعش را از بین ببرد و تمام اعضای آن را نابود کند.
این مقام استخباراتی ازبیکستان مدعی شده که استخبارات طالبان قوی است.
پیش‌تر رسانه‌ها از سفر رییس استخبارات ازبیکستان به کابل خبر داده و این سفر را به یک عملیات نیروهای استخباراتی ازبیکستان در زمینه شناسایی یک گروه از افراد داعش در این کشور مرتبط دانسته بودند.
طبق گزارش‌ها، رییس اداره استخبارات ازبیکستان با ملا یعقوب وزیر دفاع طالبان و سراج‌الدین حقانی وزیر امورداخله این گروه نیز دیدار کرده است.
گفته شده که در این دیدارها، در مورد مسایل امنیتی، مبارزه با تروریزم و مواد مخدر گفتوگو شده است.
ازبیکستان، برغم روابط نزدیک با طالبان، از فعالیت گروه‌های تروریستی نظیر داعش و جنبش اسلامی ازبیکستان در خاک افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
پیش‌تر نماینده روسیه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفت که شبه‌نظامیان فعال در سوریه تمایل به رفتن به افغانستان دارند. امری که به گفته او برای کشورهای آسیای میانه نگران‌کننده است.
طالبان در چهار سال اخیر بارها ادعای نابودسازی داعش را مطرح کرده‌اند، اما هر از گاهی داعش از انجام حملات تروریستی مرگبار در افغانستان خبر داده است.
منابع آگاه امنیتی می‌گویند که طالبان ذیل عنوان داعش بازی پیچیده استخباراتی را با کشورهای منطقه راه‌اندازی کرده است. این گروه گاهی حضور داعش را انکار می‌کند و مدعی می‌شود که داعش نابود شده اما گاهی از کشورهای منطقه بخاطر مبارزه با داعش طلب کمک می‌کند. به اعتقاد ناظران، طالبان تحت عنوان داعش مخالفان مسلح خود از جبهه مقاومت و جبهه آزادی و سایر سازمان‌های نظامی ضد طالبان را از بین می‌برد اما بدلیل نفوذ گسترده داعش در ساختارهای اطلاعاتی طالبان، این گروه قادر به مبارزه موثر با داعش نیست.
در سوی دیگر، برخی از آگاهان معتقدند که داعش و طالب دو روی یک سکه‌اند واعتماد کردن بالای طالبان در مبارزه با داعش اشتباه محض است.
