دهم بهمن یکی از جشن‌های باستانی ایران باستان و فارسی‌زبانان است که در گذشته‌ها از آن در حوزه فرهنگی-تمدنی فارسی با شکوه گرامی‌داشت به عمل می‌آمد.
سایت تحلیلی خبری«عصر ایران» در یادداشتی زیر عنوان«جشن سده در ایران و تاجیکستان/میان ماه من تا ماه گردون تفاوت از زمین تا آسمان است» به مقایسه جشن سده در ایران و تاجیکستان پرداخته و نوشته است: «تاجیکستان در روزهای جشن سده برای گردشگران ایرانی برنامه خوش‌آمد گویی ویژه دارد و قول یک روز هتل رایگان هم داده‌اند آنان اولین گام را برداشته اند و ما در ایران ما گویا قدمی هم به عقب برمی‌داریم!»
در ادامه یاداشت عصر ایران آمده که«حدود دو سال پیش ایران و تاجیکستان جشن سده را به طور مشترک در فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو ثبت کردند. این روزها این جشن در ایران و تاجیکستان در حال برگزاری است، اما آنچه در ایران برپا می‌شود، کجاست و آنچه در تاجیکستان دیده می‌شود، کجا!»
نویسنده این یادداشت می‌افزاید«…آنچه در تاجیکستان در روزهای جشن سده رخ می‌دهد با آنچه در ایران اتفاق می‌افتد فرق زیادی دارد…برافروختن آتش در چند مکان شهر، برگزاری نمایشگاه‌ها و … بخشی از جشن بزرگی هستند که چند سالی است در تاجیکستان برگزار می‌شود و مسوولان تاجیک آن را به عنوان فرصتی برای نمایش فرهنگ خود و حتی جذب گردشگر غنیمت می‌شمارند…در ایران اما هر سال برگزاری این جشن کوچکتر و محدودتر شده است به طوری که امسال به گفته متولیان آن، فقط تعداد اندکی از زرتشتیان در جشن حضور دارند و مردم دیگر حتی اجازه بازدید از جشن را هم ندارند. تا چند سال قبل تورهای گردشگری اجازه حضور در این جشن را داشتند اما گویا اکنون این موضوع هم امکانپذیر نیست که به معنای سوزاندن فرصتی مهم در رواج گردشگری داخلی و خارجی است.»
نویسنده با اشاره به سفر اخیر رییس جمهوری ایران به تاجیکستان و تاکید بر مشترکات فرهنگی میان دو کشور، می‌نویسد: که«همه اینها در حالی است که مسعود پزشکیان چندی پیش در سفر به تاجیکستان بر اشتراکات فرهنگی دو کشور تاکید کرد. او حتی در دیدار با رییس جمهور این کشور به شعرخوانی پرداخت و گفت که در تاجیکستان احساس غربت نمی‌کند. به نظر می‌رسید بعد از این سفر اقداماتی از سوی دو کشور برای گسترش روابط فرهنگی صورت بگیرد اما تاکنون در عمل از سوی ایران هیچ اقدامی برای رواج فرهنگ مشترک ایرانی و تاجیکستانی دیده نمی‌شود.»
به باور نویسنده«بهترین و دردست‌رس‌ترین مثال» در زمینه کم‌کاری فرهنگی ایران«جشن سده» است که «رییس جمهور تاجیکستان اعلام کرده در روزهای جشن سده برای گردشگران ایرانی برنامه خوش‌آمد گویی ویژه دارند و قول یک روز هزینه هتل رایگان به حساب ریاست‌جمهوری برای سده یا نوروز را هم داده اند اما در ایران ما گویا قدمی هم به عقب برمی‌داریم! چراکه جشن سده امسال از قبل با محدودیت بیشتری برگزار شده است.»
نویسنده می‌پرسد:«آیا صحبت‌های پزشکیان در تاجیکستان قرار است فقط در حد حرف باقی بماند و خوراکی رسانه‌ای به عنوان خروجی سفر فراهم کند یا به اشتراکات فرهنگی به معنای واقعی بها داده خواهد شد؟ آیا جشن سده به عنوان میراث ناملوس مشترک بین ایران و تاجیکستان نمی‌تواند نمادی از آغاز همکاری دو کشور باشد؟ آیا رییس جمهور در دیدار با مقامات تاجیکستانی فقط به خواندن چند بیت شعر اکتفا کرد و از آن سفر تجربه‌های مفیدی با خود نیاورد؟» تجربه‌هایی به باور نویسنده،«درباره اهمیت دادن به هویت ملی…»
نویسنده یادداشت در ادامه پرسش‌ها، می‌نویسد:«در شرایطی که جشن‌های رایج در کشورهای غربی مانند ولنتاین و هالوین به شدت در میان جوانان ایرانی طرفدار پیدا کرده است، آیا پرداختن به نسخه‌های وطنی مفیدتر نیست…این روزها بازار ایران برای برگزاری جشن ولنتاین آماده می‌شود! آیا مسوولان نمی‌خواهند جدی‌تر به جایگزینی جشن‌های ایرانی با مدل غربی آن فکر کنند؟…جشن‌هایی مانند ولنتاین و هالوین و … نسل زد را در ایران به خود جذب کرده‌اند، در این شرایط بها دادن به جشن‌های وطنی منطقی‌تر نیست؟ آیا جایگزینی جشن‌های ایرانی برای جلوگیری از غرب‌زدگی راهگشا نیست؟ ارایه یک الگوی ایرانی مفیدتر نیست؟»
فرهنگیان ایران و تاجیکستان، دو کشور فارسی زبان در منطقه، همواره از مسوولان امور خواسته‌اند که در جهت تقویت روابط فرهنگی و دفاع از ارزش‌های هویتی مبتنی بر هویت فرهنگی فارسی اهتمام بیشتری به خرچ دهند.
دولت تاجیکستان در زمینه حمایت از فرهنگ و تمدن فارسی کارهایی انجام داده که از نظر فرهنگیان فارسی قابل تحسین است.
جشن سده یک جشن باستانی ایرانی است که در بعضی افسانه‌ها آن را جشنی برای پیدایش آتش می‌دانند، گرچه روایت‌های دیگری مانند پیروزی فریدون بر ضحاک یا چند افسانه دیگر را هم به عنوان خاستگاه جشن سده نقل می‌کنند. این آیین در شامگاه دهمین روز از ماه بهمن برگزار می‌شده است. هیزمی را که مردم از چند روز قبل در مرکز شهر یا بر قله کوه جمع کرده‌اند، آتش می‌زدند و جشن آغاز می‌شد.
