پروان یکی از ولایتهای کم زمین و پرجمعیت در شمال کابل است. اکثریت باشندگان این ولایت گرچه زمین داری زیاد ندارند اما به کشاورزی مشغولند و از زمینهای کوچکی که در اختیار دارند برای تامین مایحتاج زندگی بهره برداری میکنند. اکثریت زمینهای کشاورزی پروان آبی است و سرازیر شدن چندین رودخانه در این ولایت باعث شده که به صورت طبیعی بخشهای زیادی از آن تحت پوشش زراعتی قرار گیرند. آب و هوای پروان نیز برای کشاورزی مناسب است.
یکی از عمدهترین اقلام کشاورزی پروان گندم است. بسیاری از دهاقین گندم را برای مصرف خانوار کشت میکنند و این عمدهترین ستون ثبات معیشت خانوادهها به شمار میرود.
کشاورزان پروانی و مسوولان اداره زراعت و مالداری این ولاییت میگویند که در سه سال پسین، به دلیل عدم توجه دولت به دهاقین، نبود بذرهای اصلاح شده، بلند رفتن قیمت بذرهای اصلاح شده و بلند رفتن کودهای کیمیاوی، حاصلات گندم در هر فی جریب زمین تا ۳۰ در صد کاهش یافته است.
گفتنی است که افغانستان خود قادر به تولید کودکیمیاوی، ادویه زراعتی و بذرهای اصلاح شده نیست و همه این ها از خارج وارد میشود و تحولات سیاسی و اقتصادی کلان بر چگونگی افزایش و کاهش محصولات زراعتی تاثیر مستقیم دارد.
محمد رضا یکتن از کشاورزان ولایت پروان که سالانه حدود ۱۰۰جریب زمین را گندم کشت میکند میگوید که حاصلات ما نسبت به سالهای گذشته کم شده است. وی علت کاهش حاصلات زراعتی خویش را عدم توجه دولت در راستای تو زیع بذر اصلاح میداند. او همچنین در دسترس نبودن دواهای ضد علوفه زراعتی وآفات زراعتی را نیز از دلایل کاهش محصولات گندم میداند. در سالهای قبل دولت در همکاری با نهادهای کمک کننده خارجی برای کشاوران ادویه زراعتی توزیع میکردند. محمد رضا میگوید که پیش از به قدرت رسیدن طالبان، حاصلات زراعتی، به ویژه حاصلات گندم قناعت بخش بود.
یکتن از مسوولان ریاست زراعت ومالداری ولایت پروان که نخواست نامش درج گزارش شود، به ما گفت که در زمان جمهوریت اداره زراعت درهمکاری با نهاد های ملی وبین المللی برای دهاقین کود کیمیاوی، بذرهای اصلاح شده و دواهای ضد علوفه زراعتی بصورت رایگان توزیع میکرد که این امر نقش بسزایی در افزایش محصولات زراعتی پروان داشت. وی اضافه کرد که قبلاً در این ولایت برای حدود پنج هزار دهقان دررابطه به چگونه کشت و نگهداری محصولات زراعتی و چگونگی استفاده از فن آورهای زراعتی را در چارچوب برنامههای کوتاه مدت و درازمدت آموزش میداد که این امر نیز در افزایش محصولات نقش عمده داشت.
این کارمند اداره زراعت پروان میگوید که بنا به تخمینهای آماری آنان، محصولات گندم در پروان تا ۳۰ درصد کاهش یافته است. وی تصریح میکند که مسوولان محلی گروه طالبان در پروان به رشد زراعت توجهی ندارند و نهادهای کمک کننده در زمینه آموزش، حمایت و مشورت دهاقین نیز به دلیل سیاستهای ناکام طالبان فعالیت شان را متوقف نموده و عرصه کشاورزی به حالت خود رها شده است.
پروان به دلیل طبیعت مناسب، تولید کننده انواع میوهها نیز است و از جمله انگور از میوههای مشهور این ولایت است. پیاز و بادنجان رومی/گرجه فرهنگی، کچالو/سیبزمینی نیز از محصولات عمده زراعتی پروان است که بدلیل نبود سردخانهها در فصل حاصلات به قیمت نازل به فروش رسیده و به خارج از کشور منتقل میشوند و دهاقین از این ناحیه متحمل خسارت میشوند.