خبرگزاری اسوشیتدپرس در گزارشی به بررسی موانع ریشه‌کن شدن پولیو یا فلج کودکان در افغانستان پرداخته و گفته که کم‌سوادی، موانع فرهنگی، جعل اسناد از سوی مسوولان امور و بی‌تجربگی کارکنان از موانع عمده در این زمینه به شمار می‌روند.
افغانستان و پاکستان تنها کشورهایی در جهان هستند که انتقال ویروس فلج کودکان تاکنون در آنان متوقف نشده و کارزار جهانی محو پولیو در دو دهه گذشته بیشترین تمرکز و بودجه خود را به این دو کشور اختصاص داده است.
کارزار محو پولیو که از سال ۱۹۸۸ بدین‌سو از سوی سازمان بهداشت جهانی و شرکایش آغاز شد، به‌رغم موفقیت‌های چشمگیر در بسیاری از نقاط جهان، در افغانستان و پاکستان به‌دلیل چالش‌های متعدد به بن‌بست رسید است.
اسوشیتدپرس با استناد به برخی اسناد، گفته‌های کارکنان و کارشناسان بخش واکسین کودکان گزارش داده است که در این دو کشور، مسوولان مدارک مرتبط به واکسیناسیون را جعل کرده‌اند، افراد نامناسب را برای واکسیناسیون انتخاب کرده‌اند، تیم‌ها را در طول کمپین‌های گسترده به مناطق مورد نظر اعزام نکرده‌اند.
در این گزارش آمده که در افغانستان و پاکستان بی‌اعتمادی گسترده به واکسن‌ها وجود دارد، سیستم‌های بهداشتی و زیرساخت‌های این دو کشور ضعیفند، روستاهای دورافتاده به سختی قابل دسترسی هستند، برخی مراجع فرهنگی و مذهبی مخالفت با واکسیناسیون دارند، و صدها کارمند فلج کودکان و نیروهای امنیتی به دلیل ارتباط با ابتکار جهانی هدف حملات قرار گرفته و کشته شده‌اند.
در چندین مورد مرتبط به افغانستان و پاکستان، مقامات سازمان جهانی بهداشت گزارش کرده‌اند که «واکسن‌دهندگان مدیریت واکسن را نمی‌دانستند» و واکسیناسیون به درستی انجام نشده‌اند.
در این گزارش به مواردی در ولایت جنوبی کندهار اشاره شده که مقام‌های محلی و متنفذین قومی در کارکنان دخالت کرده و این امر« منجر به انتخاب داوطلبان کم‌سن و بی‌سواد شده است.»
بر مبنای یافته‌های اسوشیتدپرس، تیم‌های واکسیناسیون در افغانستان با عجله کار می‌کردند و «هیچ برنامه‌ای برای نظارت یا سرپرستی وجود نداشت.»
یکی از کارکنان به اسوشیتدپرس گفته است: «اکثر مواقع وقتی برای واکسیناسیون به در خانه می‌رویم، بسیاری‌ها بخاطر این‌که غریبه‌ای در را بزند و با زن خانه صحبت کند، ناراحت می‌شوند.»
در جنوب شرق افغانستان، مادری دارای پنج فرزند به اسوشیتدپرس گفته که خودش مایل است کودکانش را علیه فلج اطفال واکسینه کند اما شوهر و دیگر مردان خانواده با آن مخالفند.
براساس این گزارش، بسیاری‌ها به ویژه در مناطق جنوبی باور دارند که واکسن باعث عقیم شدن کودکان می‌شود. زنی که نخواسته نامش فاش شود، گفته است: «اگر اجازه بدهم، کتک می‌خورم و از خانه بیرونم می‌کنند.»
به نقل از دکتر جمال احمد، مدیر بخش فلج کودکان سازمان جهانی بهداشت در افغانستان در این گزارش آمده است که مقامات طی ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده می‌توانند انتقال فلج اطفال را پایان دهند. هدف نهایی ریشه‌کنی سال ۲۰۲۹ تعیین شده است.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، امسال باید حدود ۴۵ میلیون کودک در پاکستان و ۱۱ میلیون کودک در افغانستان واکسینه شوند. کودکان معمولا برای واکسینه کامل به چهار دوز دو قطره‌ای نیاز دارند.
ابتکار تطبیق کمپاین محو پولیو سالانه حدود یک میلیارد دالر هزینه بر می‌دارد و یکی از گران‌ترین برنامه‌های بهداشت عمومی است. امسال امریکا از سازمان جهانی بهداشت خارج شده و دونالد ترامپ کمک‌های خارجی را قطع کرده است. مقامات سازمان بهداشت به طور خصوصی گفته‌اند تأمین مالی دشوار خواهد بود.
سویا کلوسر، استاد بهداشت بین‌الملل در دانشگاه جانز هاپکینز، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته که پاکستان و افغانستان چند دهه پیش مقاومت کمتری نسبت به واکسیناسیون داشتند، اکنون اما به گفته او مردم در این دو کشور از تمرکز بر فلج اطفال، به درمان سرخک و سل عصبانی تمرکز کرده و نظریه‌های توطئه بیشتر مروج شده است که طبق آن واکسین کودکان یک توطیه جهانی علیه مردمان جهان سومی است.
