سازمان دیدبان حقوق بشر در گزارشی به مناسبت چهارمین سال بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، گفته است که طالبان در چهار سال حاکمیت خود، افغانستان را با بدترین بحران‌های انسانی جهان روبرو کرده و سرکوب را تشدید کرده است.
در این گزارش آمده که کاهش کمک‌های بین‌المللی و بازگشت ۱.۹ میلیون مهاجر اخراج‌شده از ایران و پاکستان بحران را تشدید کرده است.
فرشته عباسی، پژوهشگر بخش افغانستان در دیدبان حقوق بشر، گفته است: «چهارمین سالگرد تصرف افغانستان توسط طالبان، یادآوری تلخی از شدت سوءاستفاده‌های طالبان، به‌ویژه علیه زنان و دختران است. اعمال شنیع طالبان باید دولت‌ها را وادار کند تا از تلاش‌ها برای پاسخگو کردن رهبری طالبان و همه مسئولان جنایات جدی در افغانستان حمایت کنند.»
در بخشی از این گزارش آمده است که طالبان قانون سختگیرانه موسوم به «امر به معروف و نهی از منکر» را از سال ۲۰۲۴ میلادی به این‌سو به شدت اجرا کرده‌اند و افراد زیادی را به اتهام‌هایی مانند پخش موسیقی، پوشیدن حجاب نامناسب یا عدم جداسازی زنان از مردان در محیط‌های کاری، بازداشت کرده‌اند و اجرای سختگیرانه این قانون دسترسی به کمک‌های بشردوستانه و خدمات عمومی مانند مراقبت‌های بهداشتی را بیشتر مختل کرده است.
دیده‌بان حقوق بشر افزوده است که کشورهای عضو سازمان ملل به مدت چهار سال از انجام اقدام‌های مؤثر برای پایان دادن به نقض فاحش حقوق بشر در افغانستان کوتاهی کرده‌اند. این نهاد از اتحادیه اروپا خواسته است که در قطعنامه سالانه‌ای که برای تصویب در ماه سپتمبر به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارائه می‌کند، ایجاد یک ساختار جامع پاسخگویی برای افغانستان را پیشنهاد دهد.
در بخشی از گزارش سازمان دیدبان حقوق بشر آمده است که ایران و پاکستان به عنوان بخشی از «سرکوب‌های دولتی علیه مهاجران و پناهندگان»، نزدیک به دو میلیون مهاجر افغانستان را اخراج کرده‌اند. در میان کسانی که مجبور به بازگشت شده‌اند، افرادی هستند که از ترس آزار و اذیت پس از تصرف افغانستان توسط طالبان به ایران و پاکستان فرار کردند.
این نهاد تاکید می‌کند، بسیاری از کسانی که اخراج یا مجبور به ترک افغانستان شده‌اند، دهه‌ها یا در برخی موارد تمام عمر خود را در خارج از افغانستان زندگی کرده‌اند. این تعداد به میلیون‌ها تنی که در افغانستان آواره شده‌اند و حمایت‌های بشردوستانه را به شدت کاهش داده‌اند، اضافه شده است.
در این گزارش افزوده شده که علاوه بر این، در ۱۸ جولای، آلمان ۸۱ مهاجر افغانستان را به کابل اخراج کرد که اولین اخراج‌ها به افغانستان در زمان دولت نخست‌وزیر فریدریش مرتس بود؛ آنچه که دولت آلمان گفته است که این اخراج‌ها ادامه خواهد داشت.
دیدبان حقوق بشر می‌گوید که در چهار سال حاکمیت دوباره طالبان، رسانه‌های داخلی مجبور به رعایت مقررات سختگیرانه‌ای برای محدود کردن محتوا، از جمله ممنوعیت تصاویر افراد و الزام‌های مبهم در مورد انتشار هرگونه مطلبی آنچه طالبان «علیه اسلام» می‌خوانند، بوده‌اند.
در گزارش دیدبان حقوق بشر آمده است که کاهش برنامه‌های کمکی ایالات متحده توسط دولت ترامپ، تلاش‌های مربوط به کمک‌های غذایی را که برای تضمین دسترسی به غذا ضروری بودند، نابود کرده و به طور نامتناسبی به زنان و دختران آسیب رسانده است.
فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر گفته است که پیامدهای جهانی تصرف طالبان در چهار سال گذشته به طور فزاینده‌ای آشکار شده و دولت‌ها باید طالبان را برای پایان دادن به «سوءاستفاده‌های‌شان» تحت فشار قرار دهند.
این پژوهشگر دیدبان حقوق بشر تاکید کرده است: «هیچ کشوری نباید هیچ افغانی را به زور بازگرداند.»
