رسانه‌های ایران گزارش داده‌اند که فیلیپو گراندی، کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، در چارچوب رسیدگی به چالش‌های فزاینده مهاجرت در منطقه، به ایران سفر کرده و با مقامات ارشد این کشور دیدار و گفتوگو کرده است.
آقای گراندی پیش از سفر به ایران، به افغانستان سفر کرد و وضعیت مهاجران برگشت کننده از ایران و پاکستان را مورد ارزیابی قرار داد.
پایگاه خبری-تحلیلی ایراف گزارش داده که سفر کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به ایران با هدف بررسی وضعیت مهاجران افغانستان به‌ویژه در پی موج اخراج‌های اخیر، ایجاد گفت‌وگوهای سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل برای یافتن راه‌حل‌های مشترک و جلب منابع مالی و کمک‌های بشردوستانه از سوی نهادهای بین‌المللی برای حمایت از مهاجران بازگشتی صورت گرفت.
براساس گزارش رسانه‌های ایران، این مقام سازمان ملل در سفر به ایران، با عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران، اسکندر مومنی، وزیر امور داخله ایران، علیرضا کاظمی، وزیر آموزش و پرورش و دیگر مسئولان بلندپایه، درباره وضعیت مهاجران افغانستان، خدمات ارائه‌شده از سوی دولت ایران، و راهکارهای منطقه‌ای برای مواجهه با موج بازگشت‌کنندگان رایزنی کرده است. وی در این سفر ضمن ابراز نگرانی نسبت به اخراج‌های اجباری، بر لزوم بازگشت تدریجی، داوطلبانه و انسانی مهاجران تأکید کرده است.
جزییات بیشتری در مورد نتایج گفت‌وگوهای مقام‌های ایرانی با این مقام سازمان ملل منتشر نشده اما گفته شده که در دیدار او با وزیر امور خارجه ایران که روز سه‌شنبه ۳۱ سرطان/تیر، در تهران انجام شده، مهمترین محور گفتوگو «تداوم روند بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغانستان» به کشورشان بوده است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران ابراز امیدواری کرده بود که فیلیپو گراندی با حضور در دو سوی مرز، زمینه‌ساز شکل‌گیری «نگاه واقع‌بینانه» به روند بازگشت مهاجران شود. او همچنین خواستار حمایت جامعه جهانی از ایران در مدیریت این روند شده بود.
بربنیاد گزارش‌ها، در دیدار اسکندر مومنی، وزیر امور داخله ایران با گراندی، موضوعاتی از جمله درخواست ایران برای برگزاری نشستی سه‌جانبه با حضور ایران، طالبان و نماینده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، افزایش کمک‌های مالی سازمان‌های بین‌المللی، ساماندهی اتباع افغانستان و جلوگیری از قاچاق مواد مخدر از جمله مباحثی بود که در مورد آن گفتگو شده‌است.
وزیر آموزش و پرورش ایران در دیدار با فیلیپو گراندی، از رویکرد سازمان ملل در حمایت از آموزش مهاجران انتقاد کرده و گفته که در دو سال اخیر کمک سازمان ملل به ایران برای مهاجران افغانستان، «کمتر از یک درصد» بوده است. او خواستار افزایش کمک‌های سازمان ملل در بخش آموزش شده است.
وزیر آموزش و پرورش ایران گفته که کشورش آمادگی دارد تا در راستای حمایت آموزشی، تمامی دانش آموزان افغانستانی را با استفاده از شبکه آموزش بومی و در چارچوب تفاهم نامه همکاری سه جانبه، آموزش داده و بر اساس اساسنامه مکاتب مجازی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش، به آنان مدرک تحصیلی معتبر ارائه دهد.
رسانه‌های ایران، توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل؛ اذعان رسمی به نقش ایران در ارائه خدمات بهداشتی، آموزشی و اشتغال به مهاجران، علی‌رغم تحریم‌ها؛ و طرح نگرانی‌ها درباره اخراج‌های اجباری و تأکید بر بازگشت تدریجی و انسانی مهاجران را از دست‌آوردهای سفر کمیسار عالی سازمان ملل در امور پناهندگان به تهران عنوان کرده‌اند.
توافق اولیه برای برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان ایران، افغانستان و سازمان ملل با هدف هماهنگی در بازگشت مهاجران و تأمین مالی پروژه‌های حمایتی از طریق بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی، یکی از نتایج مهم سفر کمیساریای عالی سازمان ملل به افغانستان و ایران خوانده شده است.
سفر مقام بلندپایه سازمان ملل در امور پناهندگان به افغانستان و ایران در حالی انجام شده که در یک ماه اخیر روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران تشدید شده و طبق گزارش‌ها، حدود یک میلیون نفر در این مدت از این کشور اخراج شده‌اند. اخراج کتله‌ای مهاجران از ایران با انتقادهای گسترده بین‌المللی همراه شده و نهادهای ناظر بین‌المللی گفته‌اند که این امر با توجه به مساعد نبودن زمینه برگشت مهاجران، فقر گسترده در افغانستان و تهدیدهایی که از جانب طالبان متوجه گروه‌هایی از برگشت کنندگان است، باعث شکل‌دهی یک فاجعه بی‌سابقه بشری شده است.
