با تشدید روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران، نگرانیها در خصوص مواجه شدن آنان به تهدیدهای امنیتی و آزار و شکنجه توسط طالبان نیز افزایش یافت. دفتر سازمان ملل کابل این نگرانیها را تایید کرده و گفته است مهاجران اخراج شده از ایران و پاکستان با «شکنجه، بدرفتاری، بازداشتهای خودسرانه و تهدید امنیتی» توسط طالبان روبهرو هستند.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در افغانستان-یوناما در گزارشی گفته که مهاجران برگشت کننده به افغانستان در معرض خطر انتقامجویی و سایر نقضهای حقوق بشر توسط طالبان قرار دارند. در گزارش این نهاد بهویژه از زنان و دختران، افراد وابسته به دولت پیشین به شمول نظامیان، کارکنان رسانهها و جامعه مدنی، به عنوان گروههایی یاد شده که بیشتر در معرض تهدید قرار دارند.
یوناما گفته که گزارش خود را بر اساس مصاحبه با افرادی تهیه کرده که در سال گذشته میلادی به افغانستان برگشتهاند.
در این گزارش به نقل از مصاحبهشوندگان آمده که از زمان بازگشت به دلیل ترس از انتقام، مجبور به پنهان شدن شدهاند.
ولکر ترک، رییس حقوق بشر سازمان ملل، گفته است: «هیچکس نباید به کشوری که در آن به دلیل هویت یا سابقه شخصیاش با خطر آزار و اذیت مواجه است، بازگردانده شود. در افغانستان، این موضوع برای زنان و دختران که تحت مجموعهای از اقدامات قرار میگیرند که صرفاً به دلیل جنسیتشان آزار و اذیت محسوب میشود، حتی بیشتر مشهود است.»
در گزارش سازمان ملل از یک خبرنگار زن که به افغانستان برگشته چنین نقل شده است: «من میتوانم به صراحت بگویم که من عملاً در حبس خانگی هستم.»
یک مقام دولت پیشین گفته است که پس از بازگشتش بازداشت و به شدت شکنجه شد. او توضیح داده که با چوب و کیبل به شدت لتوکوب شده و همچنان با غرق مصنوعی و اعدام ساختگی مواجه شده که در نتیجه پایش شکسته است.
یوناما گفته که بازگرداندن افراد به کشوری که در آن در معرض آزار و اذیت، شکنجه یا سایر رفتارها یا مجازاتهای ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، ناپدید شدن اجباری یا سایر آسیبهای جبرانناپذیر هستند، نقض اصل عدم بازگرداندن اجباری و نقض جدی قوانین بینالمللی است.
این نهاد از کشورها خواسته است که قبل از هرگونه بازگشت افراد به افغانستان، ارزیابیهای فردی انجام دهند و از بازگرداندن افرادی که در معرض خطر واقعی نقض جدی حقوق بشر به افغانستان هستند، خودداری کنند. همچنین در این گزارش از کشورها خواسته شده که مسیرهای امن را برای مهاجران افغانستان در معرض خطر را افزایش دهند تا آن کشور را ترک کنند و بدون ترس از بازداشت به منظور اخراج، در سرزمینهای خود باقی بمانند.
روزا اوتونبایوا، رییس یوناما، از طالبان خواسته که اقدامات بیشتری برای رسیدگی به مشکلات برگشت کنندگان انجام دهند و به تعهدات خود تحت قوانین بینالمللی و مسئولیتهای خود در قبال مردم افغانستان عمل کنند.