منابع محلی از مرز اسلام قلعه هرات می‌گویند که اخراج گسترده مهاجران افغانستان از ایران، وضعیت بشری وخیمی را رقم زده و ده‌ها هزار مهاجر اخراج شده بدون تسهیلات و امکانات سرپناهی در زیر آفتاب سوزان و هوای گردآلود، در انتظار کمک‌اند.
به گفته منابع، طالبان هیچ‌گونه توجهی به وضعیت وخیم اخراج شدگان از ایران ندارند و این امر باعث شده تا مردم ولایت هرات دست به کار شده و در یک حرکت جمعی با کاروانی از موترها به کمک مهاجران اخراج شده شتافته و برای آنان غذا، سرپناه موقت و وسایل انتقال به مناطق مورد نظر را فراهم کرده‌اند.
منابع مردمی می‌گویند که اتحادیه صرافان هرات حدود ۳۰۰ وسیله نقلیه را با بسته‌های کمکی به مرز اسلام قلعه فرستاده و سایر افراد و شرکت‌های خییر و متمول نیز به این کاروان پیوسته و هر کس در حد توان به مهاجران برگشت کننده کمک رسانی کرده است.
برخی از شاهدان عینی، وضعیت مهاجران در مرز اسلام‌قلعه را «فاجعه‌بار» توصیف کرده و آن را با مناطق جنگ‌زده مقایسه کرده‌اند.
با این حال، ناظران می‌گویند که کمک‌های مردمی برای مهاجران برگشت کننده ناچیز است و نمی‌تواند به صورت کامل افراد نیازمند کمک را پوشش دهد.
آگاهان امور به این باوراند که طالبان به عنوان گروهی که مدعی حاکمیت بر مردم افغانستان است، نه تنها برای مهاجرین برگشت کننده تدابیری نسنجیده بلکه با سیاست‌های سرکوبگرانه و ایجاد فضای ارعاب، مهاجرت را تشدید کرده است.
نهادهای ناظر بین‌المللی اخیراً هشدار داده‌اند که تشدید روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران و پاکستان، ابعاد فاجعه بشری در افغانستان را گسترش می‌دهد و میلیون‌ها انسان دیگر نیز به جمع فقرا و بیکاران می‌پیوندند که تبعات منفی گسترده خواهد داشت.
گفتنی است که امروز، ۱۵ سرطان/تیر، مهلت تعیین شده ایران برای مهاجران فاقد مدرک اقامتی در این کشور به اتمام رسیده و احتمال آن می‌رود که صدها هزار مهاجر دیگر نیز در روزهای آینده از این کشور اخراج شوند.
